Phòng sạch là không gian làm việc hiện đại ngày càng phổ biến trong đời sống, sản xuất và nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa biết phòng sạch là gì và những kiến thức liên quan đến phòng sạch. Vậy hãy cùng A1 Việt Nam tìm hiểu phòng sạch là gì qua bài viết dưới đây.
Mục lục
1. Phòng sạch là gì?
Phòng sạch (Cleanroom) là một phòng được xây dựng và sử dụng để giảm thiểu sự ra vào và lưu giữ các hạt trong không khí, đồng thời kiểm soát các thông số liên quan khác trong phòng như nhiệt độ, độ ẩm, áp suất khi cần thiết.
Khi tất cả các yếu tố trong phòng đều được kiểm soát sẽ giúp hạn chế tối đa việc nhiễm khuẩn hoặc nhiễm chéo của sản phẩm trong quá trình nghiên cứu, sản xuất đảm bảo vô trùng.
2. Cấu tạo phòng sạch
2.1. Các yếu tố cơ bản
Tùy thuộc yêu cầu cụ thể của từng loại phòng sạch khác nhau mà phòng sạch có cấu tạo và thiết kế phù hợp, tuy nhiên phòng sạch thường được cấu tạo từ những yếu tố cơ bản như sau:
Hệ thống vách phòng sạch
Đối với hệ thống vách phòng sạch yêu cầu có bề mặt nhẵn, không bám bụi, phẳng và dễ lau chùi. Các vật liệu ốp tường nội thất thường được sử dụng bao gồm vách panel, tường xây được phủ các lớp đặc biệt.
Đối với những nơi sản xuất đặc biệt ẩm ướt, độ sạch không cao có thể dùng tường xây nhưng lát nền phải bằng phẳng, có khe hở dày đặc, nếu không rất dễ sinh sôi vi sinh vật.
Hệ thống sàn phòng sạch
Sàn phòng sạch thường sử dụng các loại như sàn vinyl, sàn epoxy, sàn nâng,… vì chúng được sản xuất từ nhựa PVC, là loại nhựa dẻo tổng hợp có gốc vinyl nên có ưu điểm độ bền, độ dẻo cao, chống được trầy xước và bụi hiệu quả.
Đối với phòng sạch trong dược phẩm thì người ta ưu tiên cho việc dùng loại sàn Epoxy để đảm bảo tính chống chịu nước và thuận tiện trong việc thi công.
Hệ thống điện phòng sạch
Điện phòng sạch bao gồm hệ thống điện chiếc sáng phòng sạch, cấp nguồn cho các thiết bị và đặc biệt là hệ thống điều khiển nhiệt độ, độ ẩm và áp suất cho phòng sạch.
Giống như những hệ thống chiếu sáng thông thường khác, hệ thống chiếu sáng phòng sạch cũng được trang bị bởi các bóng đèn nhằm tạo nên độ sáng thích hợp.
Tuy nhiên có điểm khác biệt là các bóng đèn này sẽ được thiết kế đặc biệt hơn, thay vì bóng trần hoặc bóng lớn như đèn huỳnh quang, bóng đèn dùng cho phòng sạch đòi hỏi phải nhỏ và đẹp hơn khá nhiều rồi được đặt trong nắp kín.
Hệ thống đèn phải có được độ sáng mà lại không bị ảnh hưởng tới những yếu tố khác như luồng gió thổi hay nhiệt độ, việc vệ sinh và chống bám bụi nhưng vẫn đảm bảo độ sáng phù hợp tiêu chuẩn phòng sạch.
Hệ thống thông gió phòng sạch
Hệ thống thông gió trong phòng sạch có vai trò rất quan trọng trong. Có vai trò cung cấp gió tuần hoàn và gió tươi cho nhà xưởng.
So với hệ thống điều hòa không khí trong các tòa nhà thông thường, hệ thống điều hòa không khí trong phòng sạch phải đảm bảo những đặc điểm đặc biệt như sau:
- Đảm bảo nhiệt độ và độ ẩm theo yêu cầu của quy trình sản xuất.
- Đảm bảo lọc và khử trùng không khí.
- Kiểm soát hướng gió và tốc độ gió trong từng khu vực.
- Đảm bảo hướng luồng không khí và phân phối áp suất hợp lý giữa các chức năng khác nhau.
- Loại bỏ khí độc hại và đảm bảo chất lượng không khí trong nhà.
2.2. Những điều cần chú ý khi thiết kế phòng sạch
Không khí trong phòng sạch
Việc thiết kế phòng sạch phải cân nhắc các khía cạnh như kiểm soát bụi, vi khuẩn, điện, chất ô nhiễm, luồng không khí, áp suất cũng như các mặt về kỹ thuật trong công nghiệp. Tuy vậy, mục tiêu thiết kế chính vẫn là sự kiểm soát bụi.
Dựa vào số lần trao đổi không khí, vận tốc gió, lưu lượng gió, dòng không khí để tạo ra khôn gian tuần hoàn cho phòng sạch.
Chênh áp phòng sạch
Duy trì chênh lệch áp suát giữa các khu vực liền kề với các khu vực sạch hơn có áp suất cao hơn, chênh lệch áp suất sẽ ngăn ngừa sự xâm nhập của nguồn ô nhiễm bên ngoài qua các khe hở.
Nhiệt độ, độ ẩm trong phòng
Thông thường, nhiệt độ phòng sạch nên là 21 °C, dao động cho phép trong khoảng 2 °C.
Còn với độ ẩm, tiêu chuẩn phòng sạch quy định rõ ràng mức độ ẩm tương đối (%RH) trong phòng sạch nên duy trì trong khoảng từ 30 đến 40%.
Kiểm soát nhiễm chéo
Cần phải thiết kế phòng Arlock và các thiết bị khác như Ai Shower và Pass Box để giảm thiểu ô nhiễm chéo trong quá trình đi lại của nhân viên và chuyển đồ, mẫu vật, hàng hóa vào phòng sạch.
3. Tiêu chuẩn phòng sạch
3.1. Tiêu chuẩn phòng sạch Federal Standard 209 (1963)
Đây là tiêu chuẩn đầu tiên đối với phòng sạch, được quy định vào năm 1963 có tên là 209, thời gian sau tiếp tục được cải tiến, hoàn tiện thành các phiên bản 209 A (1966), 209 B (năm 1973),… cho đến chuẩn 209 E (năm 1992).
3.2. Tiêu chuẩn phòng sạch Federal Standard 209 E (1992)
Tiêu chuẩn phòng sạch theo Federal standard 209 E đưa ra các tiêu chí đánh giá về cấp độ phòng sạch, các thử nghiệm yêu cầu để chứng minh mức độ đạt chuẩn và tần suất các thử nghiệm phải tiến hành để đánh giá.
Tiêu chuẩn phòng sạch này đã bị hủy bỏ vào ngày 29 tháng 11 năm 2001 bởi Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp Hoa Kỳ (GSA) tuy nhiên nó vẫn được ứng dụng rộng rãi trên toàn cầu.
3.3. Tiêu chuẩn phòng sạch ISO 14644-1
Tiêu chuẩn phòng sạch theo ISO 14644-1 đề cập đến việc phân loại độ sạch không khí trong phòng sạch và môi trường kiểm soát liên quan bằng cách đánh giá mật độ các hạt nằm trong dải kích thước từ 0,1 μm đến 5 μm.
Tiêu chuẩn này không phân loại mật độ các hạt siêu mịn (kích thước < 0,1 μm) và hạt thô (kích thước > 5 μm) có kích thước nằm ngoài khoảng được xem xét.
Xem thêm: Tiêu chuẩn phòng sạch
4. Phân loại phòng sạch
Phòng sạch thường được chia ra thành 6 loại:
5. Ứng dụng phòng sạch
Phòng sạch được ứng dụng cho rất nhiều lĩnh vực khác nhau như:
- Nghiên cứu và phát triển nông nghiệp, sinh học.
- Nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới, sản phẩm công nghệ cao.
- Các phòng sạch phục vụ nghiên cứu, sản xuất các vi mạch điện tử, điện tử bán dẫn.
- Phòng sạch giúp bảo quản thực phẩm, hàng hóa đặc biệt, các chất phụ gia và nguyên liệu đặc biệt…
- Phòng sạch là phòng hỗ trợ đối với ngành y tế: phẩu thuật, chăm sóc bệnh nhân đặc biệt hay còn gọi là phòng cách ly, phòng vô trùng.
- Phòng sạch dùng cho sản xuất các loại thuốc, thiết bị y tế. Làm kho lưu trữ dược phẩm sau khi sản xuất để tăng thời gian và giữ nguyên chất lượng.
- Phòng sạch cho lĩnh vực mỹ phẩm.
6. Những thiết bị, vật tư đảm bảo độ sạch
6.1. Thiết bị phòng sạch
Thiết bị phòng sạch là những dụng cụ, máy móc giúp đo lường, xử lý các thông số đánh giá cấp độ sạch của phòng và kiểm soát lượng bụi ở mức độ cho phép trong phòng. Tùy thuộc vào chức năng và nhu cầu của phòng sạch mà có những loại thiết bị phòng sạch khác nhau.
Sử dụng thiết bị phòng sạch có tác dụng giúp phòng sạch tại các nhà máy, xí nghiệp, bệnh viên, khu thí nghiệm đạt chuẩn về độ sạch.
Nhờ những thiết bị này, khu phòng sạch sẽ đảm bảo về tiêu chuẩn về chất lượng sạch, loại bỏ được tối đa lượng bụi bên ngoài vào trong phòng sạch.
Các loại thiết bị dùng cho phòng sạch là:
- Fan Filter Unit (FFU) Bộ lọc khí
- Hepa Box (HFU) Hộp lọc khí
- Clean Bench Tủ cấy vô trùng
- Pass Box Tủ đưa hàng phòng sạch
- Clean Booth Phòng sạch di động
- Hepa Filter Tấm lọc khí
- Biological Satety Cabinet Tủ an toàn sinh học
- Air Shower Buồng tắm khí vô trùng
- Laminar Buồng thao tác vô trùng
6.2. Vật tư phòng sạch
Vật tư phòng sạch là các dụng cụ bổ trợ giúp làm sạch trên bề mặt các vật dụng trong phòng sạch, công nhân làm việc trong phòng sạch phải chuẩn bị trước để đảm bảo môi trường vô trùng được kiểm soát.
Vật tư phòng sạch là những trang thiết bị được sử dụng với mục đích giúp bảo vệ cho bản thân người làm việc và sản phẩm bao gồm:
- Trang phục phòng sạch và quần áo phòng sạch, quần áo phòng sạch chống tĩnh điện.
- Mũ phòng sạch.
- Bao bọc giày phòng sạch.
- Khẩu trang phòng độc.
- Nón trùm đầu phòng sạch, trùm đầu phòng sạch chống tĩnh điện.
- Găng tay phòng sạch, bao tay phòng sạch.
- Bao ngón tay bằng cao su để chống tĩnh điện.
- Giày phòng sạch/Dép phòng sạch chống tĩnh điện, giầy phòng sạch chống tĩnh điện…
- Giấy lau phòng sạch, khăn lau phòng sạch 8009.
- Vải lau phòng sạch.
- Vở phòng sạch.
- Thảm dính bụi phòng sạch với bề mặt dính.
7. Nội quy phòng sạch
7.1. Những vật dụng không được mang vào phòng sạch
- Những vật dụng cá nhân như: đồng hồ, túi xách, áo khoác, giày dép… đều phải cất ở tủ đựng đồ bên ngoài phòng sạch. Những đồ dùng có giá trị lớn như ví tiền có thể mang vào nhưng tuyệt đối không được mở ra sử dụng.
- Không được mang đồ ăn thức uống vào trong phòng sạch. Đặc biệt bạn không được phép nhai kẹo cao su hoặc hút thuốc khi đang làm việc, nếu bị phát hiện bạn sẽ bị phạt nặng theo nội quy phòng sạch.
- Nếu muốn mang bất cứ thứ gì vào phòng sạch đều phải thông quan kiểm duyệt và phê chuẩn, không được phép mang những vật dụng không được cho phép, kể cả là phục vụ cho công việc.
7.2. Những thứ cần có khi làm việc trong phòng sạch
- Bất cứ nhân viên nào khi làm việc đều phải mang quần áo bảo hộ. Chúng thường gồm những vật dụng: quần áo chuyên dụng, mũ bảo hộ trùm kín đầu, mặt nạ phòng độc, găng tay và giày chuyên dụng.
- Tất cả thiết bị và nguyên vật liệu đưa vào phòng sạch đều phải trải qua quy trình kiểm định. Chúng sẽ được đưa vào thông qua hộp Pass box để đảm bảo mọi thứ đều vô trùng.
7.3. Những nguyên tắc cần tuân thủ theo quy định phòng sạch
- Nhân viên không được sử dụng mỹ phẩm và trang điểm khi làm việc trong phòng sạch. Không được sơn móng tay, chân hoặc xịt nước hoa, hút thuốc lá….
- Những vật dụng như khăn giấy, khăn tay, bút bi… đều phải được đồng ý trước khi sử dụng. Bạn không thể đảm bảo chúng sạch sẽ cho nên phải thông qua kiểm duyệt.
- Khi làm việc, bạn nên tránh việc lây lan bụi bẩn bằng cách không chạm vào những chỗ sạch sẽ trong phòng sạch. Không nên di chuyển nhanh hay chạy nhảy trong phòng sạch vì chúng sẽ làm gia tăng mức độ bụi và vi khuẩn trong không khí.
- Luôn giữ vệ sinh phòng sạch, chỉ sử dụng khi chúng đã được xử lý vô trùng. Đặc biệt không được chạm vào những hóa chất, chất bẩn hoặc tránh cho chúng tiếp xúc với cơ thể.
7.4. Những nội quy phòng sạch khác
- Khi bị bệnh, đặc biệt là những bệnh về đường hô hấp và dạ dày thì nên báo cáo ngay với cấp trên để được xử lý kịp thời.
- Khi làm việc trong phòng sạch không được vẽ bậy lên thiết bị hoặc quần áo bảo hộ, không ngồi hoặc dựa vào bất kì thiết bị phòng sạch nào.
- Không được mặc quần áo bảo hộ bẩn hoặc rách, chỉ sử dụng chúng trong quá trình làm việc và cấm mang ra ngoài.
- Những việc cá nhân hoặc giao tiếp giữa các nhân viên nên hạn chế thấp nhất để không gây ô nhiễm phòng sạch.
8. FAQ – Giải đáp thắc mắc
8.1. Phòng sạch có độc hại không?
Để làm việc trong phòng sạch cần đảm bảo những tiêu chuẩn an toàn riêng. Nếu được làm việc ở đây, công nhân có thể yên tâm vì đây là khu vực khép kín, không khí luôn ở ngưỡng sạch nhất, ngoài ra:
- Công nhân sẽ được tập huấn kỹ năng lao động, giữ vệ sinh trong phòng sạch.
- Được trang bị đồ bảo hộ, giúp hạn chế tiếp xúc với chất độc hại, vi khuẩn trong không khí.
- Các yếu tố phóng xạ, điện từ, hóa chất trong phòng sạch phải đảm bảo an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế.
- Công nhân thường xuyên được tạo điều kiện để theo dõi sức khỏe định kỳ.
- Môi trường làm việc trong phòng sạch luôn được theo dõi, kiểm tra mức độ an toàn, vệ sinh không khí.
Chính vì những lý do trên đây mà làm việc trong phòng sạch không hề gây nguy hại cho sức khỏe người lao động.
8.2. Có cần bảo dưỡng phòng sạch không?
Bảo dưỡng, vệ sinh phòng sạch là công việc cần thiết giúp tăng hiệu suất làm việc, kéo dài tối đa tuổi thọ của máy móc.
Khi thường xuyên bảo dưỡng, vệ sinh phòng sạch sẽ giúp nhân viên nắm chắc được tình trạng của từng máy móc từ đó kịp thời phát hiện ra vị trí có vấn đề và đưa ra các giải pháp sửa chữa, thay thế phù hợp.
9. Liên hệ mua các loại vật tư phòng sạch uy tín, chất lượng
A1 Việt Nam luôn sẵn sàng tư vấn và cung cấp báo giá các dòng sản phẩm vật tư phòng sạch. Nếu quý khách có nhu cầu mua các sản phẩm vật tư phòng sạch, đồ bảo hộ ứng dụng trong nhà máy sản xuất, vật tư y tế hãy kết nối với văn phòng của A1 Việt Nam để được hỗ trợ và nhận báo giá.
Với uy tín và kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực cung cấp các sản phẩm vật tư phòng sạch, A1 Việt Nam đã và đang là đối tác đáng tin cậy của các thương hiệu lớn như Samsung, LG, Foxconn, TCL… Chúng tôi cam kết:
- Đưa ra mức báo giá tốt nhất thị trường
- Đảm bảo 100% chất lượng của sản phẩm đúng như yêu cầu từ khách hàng.
Hãy đến với A1 Việt Nam để nhận được sự hài lòng tuyệt đối! Khách hàng đặt mua vui lòng liên hệ theo:
- ☎️ Điện thoại: 0886.345.688(zalo)
- ? Email: a1vietnamcompany@gmail.com
- ? Địa chỉ: 2/2/512 Nguyễn Văn Linh, Vĩnh Niệm, Lê Chân, Hải Phòng
⭐ Từ khóa liên quan: phòng sạch là gì, làm phòng sạch là gì, tiêu chuẩn phòng sạch là gì, đồ phòng sạch là gì, thiết bị phòng sạch là gì, vật tư phòng sạch là gì, phòng sạch là gì, phòng sạch là gì, tiêu chuẩn của phòng sạch là gì, phòng sạch là gì lưu ý khi làm việc trong phòng sạch là gì, thông số cần quan tâm trong phòng sạch là gì, phòng sạch độc hại không, bảo dưỡng phòng sạch là gì, cấu tạo phòng sạch là gì, nội quy phòng sạch là gì, ứng dụng phòng sạch là gì, thiết kế phòng sạch là gì, yếu tố phòng sạch là gì.